Torbiel najądrza (inaczej torbiel nasienna, spermatocele) to zmiana okolicy najądrza, będąca zbiornikiem zawierającym w składzie plemniki i wydzielinę najądrza. Lokalizuje się obok jądra lub ponad nim. Torbiele najądrza są zmianami łagodnymi, nie tworzą się z nich zmiany złośliwe. Powstają z kanalików nasiennych wyprowadzających najądrza. Wypełnione są gęstym, mętnym płynem zawierającym plemniki. Częstą przyczyną powstawania torbieli nasiennej jest niedrożność kanalików najądrza w mechanizmie stopniowego rozciągania uchyłków kanalików.
Mała torbiel zwykle nie daje objawów. Do jej rozpoznania dochodzi zwykle podczas przypadkowego badania moszny. Można wtedy wyczuć zgrubienie, mały guzek powyżej jądra. Większe torbiele mogą powodować powiększenie całej moszny. Bywa, że pacjent odczuwa dyskomfort lub też zniekształcenie moszny staje się problemem natury estetycznej.
Do występowania torbieli nasiennej predysponują:
- starszy wiek
- urazy okolicy worka mosznowego
- stany zapalne jądra i najądrza
Diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu, badania fizykalnego oraz badania ultrasonograficznego (USG) moszny. W badaniu USGtorbiel jawi się jako pusta, czarna (bezechowa) przestrzeń otoczona cienką ścianą. USG jest przydatne do oceny wielkości torbieli i ilości zgromadzonego płynu oraz stanu jąder i najądrzy.
Opis przebiegu zabiegu
Operacyjne usunięcie torbieli nasiennej najądrza jest zabiegiem wykonywanym przeważnie w znieczuleniu ogólnym, podczas którego dożylnie są podawane leki znoszące odczuwanie bólu, wywołujące głęboki sen oraz zniesienie reakcji odruchowych na bodźce bólowe. Operacja polega na wykonaniu poprzecznego nacięcia skóry moszny, po czym wypreparowuje się i uwalnia torbiel lub torbiele wycinając je w całości. Pod koniec operacji w dolnym biegunie moszny czasem umieszcza się dren, po czym następuje zszycie moszny. Szew na skórze moszny jest wchłanialny, nie wymaga usunięcia. Czas operacji zależy od wielkości i liczby torbieli, a wynosi zwykle około godziny. Po operacji założony jest specjalny opatrunek unoszący i uciskający mosznę, tzw. suspensorium. Pacjent wypisywany jest tego samego dnia po niezbędnym czasie obserwacji. Dren, jeżeli jest, usuwany jest kolejnego dnia podczas kontroli.
Przygotowanie do zabiegu
Przed zabiegiem odbędzie się konsultacja z anestezjologiem. Pacjent jest zazwyczaj poddawany ocenie ogólnego stanu zdrowia, w tym badaniom krwi i badaniu USG. Mogą być zalecone inne dodatkowe badania obrazowe. Pacjent otrzymuje również instrukcje dotyczące przerwania przyjmowania niektórych leków i przygotowania do zabiegu, w tym postępowania na czczo przez określony czas przed operacją.
Przed zabiegiem jest konieczna depilacja miejsc intymnych.
Konsekwencje zabiegu
Po zabiegu zawsze występuje mniejszy lub większy ból ze strony rany operacyjnej, jednak zwykle do jego uśmierzenia wystarczają powszechnie dostępne leki przeciwbólowe. Bezpośrednio po operacji występuje obrzęk moszny, może pojawić się krwiak podskórny i przejściowe zaburzenia czucia na skórze.
Wskazane jest wcześniejsze zorganizowanie transportu do miejsca zamieszkania, gdyż w tak krótkim czasie po operacji nie można prowadzić żadnych pojazdów. Należy również w planach osobistych i zawodowych uwzględnić pooperacyjny okres przeznaczony na rehabilitację.
Po zabiegu przez około miesiąc należy wstrzymać aktywność sportową, seksualną oraz dźwiganie. W tym czasie wskazane jest noszenie suspensorium i naturalnej bielizny. Przez tydzień nie należy się kąpać w wannie i zbiornikach zewnętrznych.
Jeśli w pierwszych tygodniach po operacji pojawi się gorączka i towarzyszy jej znaczne powiększenie moszny, należy niezwłocznie skontaktować się urologiem prowadzącym, zgłosić się do placówki, w której był Pan operowany lub do SOR z zapleczem urologicznym.
Opis innych dostępnych metod leczenia
Alternatywą do operacji w znieczuleniu jest punkcja torbieli pod kontrolą USG. Ta małoinwazyjna metoda pozwala opróżnienie torbieli z nagromadzonego płynu podczas wizyty i uczucie na natychmiastowej ulgi. Wadą jest niemalże 100 % nawrotowość w różnym czasie po zabiegu. Dlatego zaleca się punkcję torbieli pacjentom, u których ryzyko zabiegu i znieczulenia jest duże albo jako zabieg doraźny w oczekiwaniu na operację usunięcia torbieli dogodnym terminie.
Opis przebiegu pozabiegowego
Po zabiegu chory pozostaje w placówce zazwyczaj 6-8 godzin. W okresie pooperacyjnym monitorowane są podstawowe funkcje życiowe (ciśnienie krwi, akcja serca, wydolność układu oddechowego). Gwarantuje to maksymalnie bezpieczną opiekę medyczną bezpośrednio po zabiegu i znieczuleniu.
Następnie pacjent będzie wypisany do domu z zaleceniami dotyczącymi trybu życia, zmian opatrunków, niepokojących objawów i późniejszych kontroli.
Po operacji chory może odczuwać dolegliwości bólowe w miejscu rany pooperacyjnej. Należy informować o tym zespół leczący, co pozwoli na dostosowanie dawek leków do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Dalsza opieka pooperacyjna sprawowana jest ambulatoryjnie. Częstotliwość wizyt ustala lekarz opiekujący się chorym w poradni.